Benchmarking
U podstaw benchmarkingu leży idea porównywania się z innymi, „porównywania się z najlepszymi, dorównywanie im, orientacja na najlepszą klasę wyrobów lub usług, uczenie się od konkurentów”[1]. W literaturze można znaleźć kilka definicji benchmarkingu:
- uczenie się od najlepszych przez porównywanie się z najlepszymi[2];
- poszukiwanie najefektywniejszych metod dla danej działalności pozwalających osiągnąć przewagę konkurencyjną[3];
- porównywanie procesów, produktów i usług z ich odpowiednikami u najlepszych konkurentów[4]
- jest praktyczną realizacją przysłowia: „trzeba się uczyć na błędach, ale lepiej uczyć się na cudzych błędach, niż na swoich”[5]
- ciągła ocena produktów, usług i metod danego przedsiębiorstwa w świetle osiągnięć konkurentów lub liderów w danej branży[6],
- poszukiwanie wzorcowych sposobów postępowania przez uczenie się od innych i wykorzystywanie ich doświadczeń[7],
- jest procesem polegającym na doskonaleniu efektywności własnej organizacji poprzez identyfikowanie, analizowanie, adaptowanie i wdrażanie rozwiązań stosowanych przez organizację najbardziej efektywne w skali świata[8].
Benchmarkingu nie można traktować jako prostego porównywania. Nie polega on na podpatrywaniu i powtarzaniu podpatrzonych sposobów postępowania. Jest to sposób na wyszukiwanie czynników mających decydujący wpływ na odnoszenie sukcesu w określonych dziedzinach. Umożliwia on przeprowadzenie analizy istotnych czynników i wykorzystania ich na własne potrzeby. J. Brilman wyróżnia[9] następujące cele benchmarkingu:
- stawianie ambitnych celów,
- przyspieszanie tempa zmian,
- przezwyciężanie niechęci do pomysłów powstałych poza firmą, wyjście na zewnątrz,
- zidentyfikowanie głównych procesów,
- zwiększanie satysfakcji klientów i przewagi konkurencyjnej,
- lepsze rozpoznawanie własnych atutów i słabych stron poprzez właściwszą samoocenę,
- opieranie klimatu porozumienia na faktach i dochodzeniu poprzez właściwszą samoocenę,
- opieranie klimatu porozumienia na faktach i dochodzeniu do konsensusu,
- podnoszenie umiejętności posługiwania się w zarządzaniu miernikami.
W zależności z kim porównujemy wyróżniamy następujące rodzaje benchmarkingu:
- wewnętrzny,
- konkurencyjny,
- funkcjonalny,
- generyczny (w literaturze występuje także jako ogólny lub horyzontalny).
Benchmarking wewnętrzny polega na porównywaniu procesów wewnątrz organizacji.
Porównywane są podobne operacje wykonywane przez różne osoby, działy.
Benchmarking konkurencyjny polega na porównywaniu się z konkurentami pod względem metody, produktu lub procesu.
Benchmarking funkcjonalny dotyczy porównywania podobnych funkcji z firmami nie będącymi bezpośrednio naszymi konkurentami. Ma on na celu odkrycie nowatorskich rozwiązań i technik, niestosowanych w badanym sektorze działalności, a wykorzystywanych w porównywanym.
Benchmarking generyczny polega na porównywaniu metod pracy i poszczególnych procesów stosowanych przez przedsiębiorstwa z różnych sektorów gospodarczych.
Porównywane mogą być zarówno całe przedsiębiorstwa jak i poszczególne procesy, stanowiska, czy produkty. Zwykle poszukuje się przykładów wykazujących najwyższą efektywność działania w danym obszarze, co umożliwia uzyskanie najkorzystniejszych wyników wprowadzanych zmian.
[1] K. Zimniewicz : „Współczesne koncepcje i metody zarządzania”, Warszawa, 1999.
[2] Z. Martyniak :, „Metody organizowania procesów pracy”, Warszawa, 1996.
[3] Tamże.
[4] Z. Martyniak :, „Metody organizowania procesów pracy”, Warszawa, 1996.
[5] http://pl.wikipedia.org/wiki/Benchmarking, Wikipedia wolna encyklopedia.
[6] Z. Martyniak :, „Metody organizowania procesów pracy”, Warszawa, 1996.
[7] Tamże.
[8] J. Brilman : „Nowoczesne koncepcje i metody zarządzania”, Warszawa, 2002.
[9] Tamże.